Đài tưởng niệm các cán bộ, kỹ sư, công nhân lao động và chuyên gia nước bạn bên công trình thủy điện Hòa Bình.
Đài tưởng niệm được xây dựng cách đập thủy điện Hòa Bình khoảng vài trăm mét về phía hạ lưu, với 6 cánh vươn xa, trong nền trời xanh ngắt. Trên một trăm linh vị, tên tuổi con người được xếp theo hình vòng tròn, ngay chính giữa là dòng chữ vàng trên bàn thờ Đài tưởng niệm "Tổ quốc ghi công các bạn”. Ở đó ghi tên người, quê quán, ngày sinh, ngày mất của những người đã cống khiến và hy sinh cho công trình thế kỷ. Hầu hết họ còn rất trẻ. Người công nhân Lê Xuân Lý, quê Đức Thọ - Hà Tĩnh mất khi mới tròn 20 tuổi và là người đầu tiên hy sinh khi thực hiện khảo sát công trình. Như binh nhì Thiều Quang Thành, sinh năm 1972, quê Nông Cống, Thanh Hóa; anh Lương Văn Nghĩa, Lương Văn Khâu quê ở Hà Bắc đều mất khi mới 20 tuổi. Có người mất khi sắp đến tuổi về hưu như chuyên gia người Nga Tê-ra-ba Gơ-lu-an-rét. Kỹ sư Đậu Tiến Thọ, cán bộ phụ trách xây dựng công trình Đài tưởng niệm mất ở tuổi 35 trong một tai nạn ngày 12/12/1994 - cách ngày khánh thành công trình Đài tưởng niệm một tuần… Những người xây dựng thủy điện lấy ngày 19/12 hàng năm là ngày giỗ chung của những người đã vĩnh viễn nằm xuống bên dòng sông Đà, góp phần xây dựng công trình thế kỷ. Đa số họ mất đi khi còn rất trẻ, còn nhiều dự định phía trước, đem lại nỗi tiếc thương khôn nguôi cho gia đình, người thân và động đội. Thủy điện Hòa Bình là thành quả của chủ trương đúng đắn thực hiện mục tiêu "điện khí hóa” của Đảng và Nhà nước, thành quả ý chí, tinh thần lao động sáng tạo, bền bỉ với nỗ lực cao độ của cán bộ, kỹ sư, công nhân lao động và đội ngũ chuyên gia nước bạn đã làm nên những mốc son lịch sử mang dấu ấn thời đại.
Công trình được khởi công và triển khai trong đúng thời điểm đất nước vừa kết thúc chiến tranh gặp muôn vàn khó khăn, thiếu thốn, điều kiện thi công phức tạp, sức ép tiến độ đặc biệt cao. Hàng vạn thanh niên từ các vùng nông thôn miền Bắc xung phong làm việc tại công trường Thủy điện - Công trường Thanh niên Cộng sản. Trên 500 kỹ sư và trung cấp kỹ thuật vừa tốt nghiệp, 800 chuyên gia là công trình sư, kỹ sư và công nhân lành nghề của Liên Xô được điều động đến công trường. Cán bộ, chiến sỹ, kỹ sư và công nhân lao động cùng chuyên gia nước bạn không quản khó khăn, gian khổ lao động quên mình ba ca, bốn kíp, tất cả "Vì dòng điện ngày mai của Tổ quốc” còn khắc ghi khẩu hiệu "Cao độ 81 hay là chết” - cuộc ngăn sông lịch sử chạy đua với nước lũ lớn nhất thế kỷ XX.
Trong suốt mấy chục năm qua, thủy điện Hòa Bình vẫn ngày đêm bền bỉ phát đi dòng năng lượng phục vụ sự nghiệp đổi mới của đất nước. Những người con đất Việt và chuyên gia nước bạn đã hy sinh gợi nhớ những ký ức hào hùng, những năm tháng không thể nào quên của các thế hệ cán bộ, kỹ sư, công nhân lao động không quản ngại hy sinh vất vất vả bền bỉ có mặt trên công trường đầy thử thách và khắc nghiệt, chạy đua với thời gian, thực hiện tiến độ ngăn sông đắp đập, xây dựng nhà máy. Những nỗ lực quản lý, vận hành an toàn khai thác hiệu quả công trình thiết bị phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nước.
168 cán bộ, công nhân, viên chức và chuyên gia của Liên bang Xô Viết đã ngã xuống trong quá trình xây dựng công trình Thủy điện Hòa Bình, trở thành biểu tượng đẹp của sự hy sinh, công hiến và tình hữu nghị Việt - Xô nay là Việt - Nga. Trong chuỗi hành trình du lịch hồ Hòa Bình, nhiều du khách không quên dâng hương, thăm Tượng đài Bác Hồ, Đài tưởng niệm. Hàng năm, lượng du khách về đây dâng hương viếng những người nằm xuống nơi đây rất đông. Trong khói trầm hương thoảng bay đem đến sự xúc động bồi hồi cho bất cứ ai đến thăm công trình thủy điện Hòa Bình, tự nhủ phải sống và làm việc sao cho thật xứng đáng với các anh - những người đã hy sinh cho công trình thế kỷ - thủy điện Hòa Bình.
Chung Lê
Phát triển bởi ICT GROUP.
