Hát sắc bùa được người dân các xã của Tân Lạc tổ chức thi trong Lễ hội khai hạ.
(HBĐT) - Hát sắc bùa: Hát sắc bùa là một loại hình dân ca được sử dụng trong các dịp lễ tết, hội hè hay cưới xin. Đặc biệt là vào dịp đầu năm, phường sắc bùa đi chúc tết khắp mọi nhà đều cầu chúc một năm mới may mắn, thành đạt và khỏe mạnh cho gia chủ:
Năm cũ nhà ông đã hết
Tết cũ nhà ông đã qua
Bước chân ra năm mới
Mỗi một năm một lần
Anh em chúng ta
Đến chơi nhà ông nào?
Đến chơi nhà ông này.
Tiếng chiêng sắc bùa vang khắp bản làng, nhà nhà háo hức đợi cho họ đến để nhận được những lời hát chúc vui vẻ, cầu cho một năm mới mùa màng bội thu, cây cối ra hoa kết trái:
Trông đi ngó lại
Quay mắt đưa đi ngó nhìn
Phía trước tốt lắm rặng hoa đào
Bờ dào đẹp nhiều rặng cây thông
Hoa đào năm nay được mùa trổ nhiều bông
Hoa cau năm nay được mùa kết sai trái…
Thêm nữa:
Trâu bò nhà ông nhốt buộc đầy sân
Có hàng buộc trâu có hàng buộc bò
Đụn lúa nếp nhà ông ăn đến tháng năm
Đụng lúa chăm nhà ông ăn đến tháng mười…
Cứ như vậy đoàn sắc bùa lần lượt có những bài hát đi đường, hát mở cổng ào nhà, hát chúc tụng, hát mời và nếu gia chủ muốn lưu phương bùa lại thì hát đối đáp, rồi phương bùa hát kết thúc chào gia chủ và hát cảm ơn nhà chủ cho quà để đi nhà khác.
Vấn đề có ý nghĩa ở đây là toàn bộ hiện tượng này được diễn ra hoàn toàn bằng hát. Có câu hát, bài hát cho tất cả mọi trình tự mà không phải dừng lại bằng việc nói hay hướng dẫn. Ngoài ra ở hình thức dân ca này còn nổi rõ ở một điểm khác là hát đối đáp giữa phường bùa và nhà chủ. Tùy theo gia cảnh, tùy theo tình hình mà cuộc đối đáp diễn ra ngắn hay dài, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng và ý muốn của gia chủ. Những câu hát dều do sự ngẫu hứng của cả hai bên trên nền tảng của truyền thống dân ca Mường và thực tế bối cảnh tại nơi xảy ra cuộc sắc bùa.
- Hát thường rang:
Hát thường rang hay rằng thường (hoặc xường) là hình thức hát dân ca trong các dịp vui mừng mùa, mừng đám cưới hay mừng nhà mới…“thường” diễn ra quanh vò rượu cần, bên mâm bánh cạnh cô râu, chú rể, giữa cuộc họp…
Loại hát này có thể hát cá nhân hay tập thể hoặc đối đáp nam nữ. Còn dang hay rang cũng là loại dân ca được sử dụng vào các dịp có việc vui mừng nào đó, do vậy người ta hay gọi kèm là thường rang với câu mở đầu phổ biến là:
Thương thiết hỡi lại thương nôồng.
Nội dung các bài này thường ca ngợi cuộc sống yên bình no đủ và yên ấm của bản mừng, đông thời còn bao hàm cả nỗi mong ước, khát khao về cuộc sống sung túc, đầy đủ.
Bày mâm cơm cửa trong
Dãy mâm cơm gian ngoài
Bàn cơm ăn rượu cần uống
Bình rượu nhỏ bằng quả vả
Hũ rượu cả bằng ngã voi nằm
Đổ hết trăm xuồng nước
Cắm được trăm roi cần…
Hoặc hát về thời tiết thuận lợi cho mùa màng tươi tốt, được mùa:
Mưa lâm thâm gió mát
Năm nay đất Mường ta
Lúa sai bằng mặt
Lúa chắc bằng trái trám trái bùi
Cho miệng được nhai
Cho vai được gánh.
- Hát bộ meng (bọ mẹng)
Đây là một loại hình dân ca mang tính chất giao duyên nam nữ. Loại hình này khá phổ cập và tự do, có thể hát ở nhiều nơi như trong bữa tiệc, trong đám hội, bên bếp lửa, trong làng, bên góc cây, bến nước, trên đường hay giữa làng này với làng kia. Mở đầu, thường là những câu hất thăm dò ý tứ:
Hương thơm hoa gì mà bay ngào ngạt
Không biết thơm bông mít sau nhà
Thơm bông hoa cà trước cửa
Hay thơm hoa nhãn hoa vòng (hồng bì)?
Và dần dà ướm hỏi:
Anh vào sân muốn thăm nhà
Sợ con chó đầu to bằng chiếc dành
Nanh to bằng quả chuối
Sao em không đuổi cho anh vào cùng?
Để chờ được nghe hát trả lời:
Chó đen nhà em mải đi rừng
Chó trắng nhà em bận đi săn
Còn con chó vỉ vỉ vằn vằn
Chỉ biết vẫy đuôi mà không hay cắn.
Cứ như vậy, lời hát cứ tiến dần tới mức độ yêu thương tha thiết hơn, tùy thuộc hteo thái độ của đối phương có chấp nhận hay không và mức độ thế nào. Thái độ ấy có thể là vui vẻ, có lúc lại giận hờn, trách cứ hay nũng nịu, đằm thắm…phụ thuộc vào tài năng của chàng trai. Bằng cách này các chàng trai thường trổ hết tài năng của mình học trong dân ca, học người đi trước hay tự mình sáng tác, hát cho người mình yêu thích để bày tỏ tình cảm với cô gái.
HBĐT tổng hợp
(HBĐT)- Các dân tộc cùng chung sống trên mảnh đất Hoà Bình đều có một kho tàng văn học, nghệ thuật dân gian phong phú. Những giá trị đó được chắt lọc, sáng tạo nên từ cuộc sống của người Mường, người Thái, người Dao… từ bao đời.
(HBĐT) - Nhà máy được xây dựng trên sông Đà, tại thành phố Hoà Bình, cách Thủ đô Hà Nội 76km về phía tây (cách thành phố Hoà Bình 2km về phía Tây Bắc). Sông Đà là nhánh lớn nhất của sông Hồng, bắt nguồn từ Vân Nam, Trung Quốc, có hạ lưu là đồng bằng Bắc Bộ - một vùng cư dân đông đúc, nơi có thủ đô Hà Nội và là vùng sản xuất lúa lớn nhất miền Bắc, cũng là nơi tập trung các ngành công nghiệp của đất nước. Công cuộc chống lũ bảo vệ đồng bằng Bắc Bộ là nhiệm vụ hàng đầu của Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình.
(HBĐT) - Động Mãn Nguyện
Động nằm trong lòng dãy núi đá vôi thuộc xóm sáng, xã Cao Răm, huyện Lương Sơn. Động có độ cao 10 m so với mặt ruộng, của hướng tây nam. Đông được tạo bởi hai ngách chính và các gách phụ, có chiều dài (kể cả các gách) là 208 m; lòng hang nơi rộng nhất là 20 m, nơi hẹp nhất là 0,8 m; vòm trần nơi cao nhất là 15 m, nơi thấp nhất là 1,5 m.
(HBĐT) - Sau khi đi qua những đỉnh dốc mù sương chúng tôi đến với Cao Phong, mảnh đất của cam ngọt, mía tím. Trong rất nhiều thế mạnh của Cao Phong, người ta không thể không nhắc đến thế mạnh về du lịch. Cao Phong có một Thung Nai thơ mộng bên dòng Đà giang, một Giang Mỗ mộc mạc nguyên sơ và mới đây việc phát hiện quần thể hang động tại núi Hàm Rồng một lần nữa tạo thêm điểm nhấn cho du lịch Cao Phong.
(HBĐT) - Động Hoa Tiên
Từ đập thuỷ điện Hoà Bình, khách thăm quan đi thuyền máy hoặc tàu thuỷ du lịch khoảng 3 giờ đên địa phận xóm Ngòi, xã Ngòi Hoa, huyện Tân Lạc, sau đó đi tiếp khoảng 1km là tới động Hoa Tiên.
(HBĐT) - Theo suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, trên địa bàn Hoà Bình đã diễn ra nhiều sự kiện trọng đại, nhiều địa danh đã trở thành di tích lịch sử các mạng và tồn tại như những chứng nhân lịch sử.
Phát triển bởi ICT GROUP.
