Chuyện không ở đâu xa, ngay trong gia đình tôi ở huyện Kỳ Sơn, mỗi lần thuê các bác thợ xây dựng một số công trình nhỏ, câu đầu tiên đề nghị với gia đình là hàng ngày chuẩn bị cho họ nước uống, chè khô và không thể không có thuốc lá. Trước đề nghị đó, buộc lòng gia đình phải mua và không phải chỉ 1 bao, 2 bao mà mua luôn cả cây thuốc để đỡ phải mất thời gian đi lại nhiều. Tất nhiên, những loại thuốc lá mà các bác thợ đề nghị không phải là loại cao sang… mà chỉ cần những loại ít tiền như Du lịch, Thăng Long hay Souvenir. Bởi họ cho rằng khi làm việc cần sự tỉnh táo, nếu không hút thuốc cảm giác nhạt mồm, nhạt miệng rất khó chịu. Vì vậy, họ tạo cho mình một thói quen và dần nghiện thuốc lá. Họ hút thuốc không chỉ khi đi làm công trình mà ở bất cứ đâu. Trong số họ, nhiều người rất gầy và thường xuyên ho, bệnh tật triền miên. Có người xin nghỉ giữa chừng để đi khám bệnh, phần lớn những căn bệnh của họ mắc phải có liên quan đến thuốc lá.

Vợ chồng anh H. cùng làm nghề thợ xây, anh chồng là thợ chính còn vợ làm phụ hồ. Do là láng giềng gần nhau nên chị không ngại chia sẻ với tôi những câu chuyện gia đình. Chị kể: "Sức khỏe chồng ngày càng kém đi do viêm phế quản mạn tính. Kinh tế gia đình đã khó giờ anh bị bệnh ngày càng khó khăn hơn. Để có tiền cho anh chữa bệnh, hai vợ chồng phải cố gắng đi xây mới có tiền mà đi làm trong khi đang mang bệnh, sức khỏe ngày càng kém đi, còn nếu không đi làm thì không biết kiếm đâu ra tiền để anh mua thuốc”. Tôi đã được đọc một câu đại ý nói rằng: "Khi còn trẻ thì bán sức khỏe để kiếm tiền, còn khi về già thì lấy tiền để mua sức khỏe”. Nếu áp dụng với gia đình anh H. thì đúng là nghịch cảnh, bởi ngay cả khi tuổi của anh không còn trẻ nữa, anh cũng không có đủ tiền để "mua lại sức khỏe” của mình mà nguyên nhân chính là do thuốc lá gây ra.

Ai cũng biết sử dụng thuốc lá làm tăng thêm gánh nặng cho mỗi gia đình và làm giảm chất lượng của lực lượng lao động. Vì thuốc lá, những người nghèo ngày càng trở nên kiệt quệ. Trong thực tế, đối với nhiều gia đình, chi phí cho hậu quả của việc hút thuốc gây ra còn tốn kém hơn nhiều so với chi phí để mua thuốc như: chi phí điều trị, chăm sóc, tốn kém về thời gian.

Để người dân có thể nhận thấy tác hại của thuốc lá, từ đó chủ động phòng - chống cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng. Coi việc hút thuốc lá là hành vi không đẹp ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân, gia đình và xã hội. Mỗi người dân cần chủ động không tiếp cận với thuốc lá để giữ gìn, bảo vệ môi trường sống trong lành không khói thuốc lá, đặc biệt bệnh tật và đói nghèo không còn đeo bám trong suốt cuộc đời của họ.