Thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã (TCQGVYTX), đến năm 2022, huyện Yên Thuỷ có 11/11 xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế. Tuy nhiên, hiện nhiều địa phương rơi vào tình trạng giảm chuẩn, hoặc khó khăn trong việc duy trì đạt chuẩn và chuẩn bị cho việc xét công nhận lại chuẩn quốc gia về y tế giai đoạn 2025 - 2030, nhất là ở một số địa phương vùng khó khăn.
Theo Bộ TCQGVYTX giai đoạn 2025 - 2030, nhiều tiêu chí cần và đủ cao hơn so với thực tế ở địa phương. Cụ thể như mỗi trạm y tế (TYT) đạt chuẩn phải có ít nhất 10 phòng, khối nhà chính phải được xây dựng từ cấp 4 trở lên, nếu xuống cấp thì không đạt tiêu chí; các trạm có ít nhất 50% trang thiết bị theo danh mục đã ban hành (gồm 176 loại), trong đó, các thiết bị là máy siêu âm, máy điện tim và máy đo đường huyết buộc phải có… Thực tế tại nhiều TYT cơ sở vật chất, trang thiết bị (TTB) y tế đã và đang xuống cấp, hư hỏng nhiều năm không được thay thế, duy tu, bảo dưỡng thường xuyên. Cùng với đó, cơ sở vật chất y tế các xã xuống cấp nhưng nhiều địa phương, chính quyền cơ sở có tư tưởng khoán trắng công tác y tế cho các TYT, dẫn đến việc xã hội hóa, nâng cao nguồn lực cho công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân (CSSKND) gặp nhiều khó khăn.
Được công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế năm 2019, TYT xã Đoàn Kết có quy mô một nhà 5 phòng chức năng, lắp đặt TTB đạt chuẩn, nguồn nhân lực bảo đảm đủ về số lượng, có chuyên môn, góp phần thực hiện tốt công tác CSSKND. Tuy vậy, hiện TTB, dụng cụ y tế dần hư hỏng chưa được bổ sung, thay thế, ảnh hưởng đến việc CSSKND và duy trì chuẩn y tế của xã. Bác sỹ Bùi Mạnh Thi, Trạm trưởng TYT xã Đoàn Kết cho biết: Nhiều năm gần đây, TTB, vật tư y tế của trạm tương đối thiếu, trạm chủ yếu khám cấp thuốc bảo hiểm theo quy định. Nhiều TTB y tế xuống cấp, hư hỏng; các loại thuốc thiếu nhiều dẫn đến không đáp ứng yêu cầu khám, chữa bệnh (KCB) của nhân dân. Trạm vẫn duy trì thực hiện KCB bình thường, trường hợp vượt quá khả năng thì chuyển tuyến.
Một số TYT ở xã đặc biệt khó khăn xã Hữu Lợi dù đã được công nhận chuẩn quốc gia về y tế, nhưng lại chưa thực sự đạt chuẩn. Nguyên nhân đối với các xã vùng đặc biệt khó khăn, chỉ cần 80/100 điểm được coi là đạt chuẩn. Do quy định số điểm không cao nên một số xã tuy đạt chuẩn nhưng chất lượng thực tế còn thấp. Kinh phí đầu tư cho các chương trình y tế cũng như thực hiện các tiêu chí chuẩn về y tế hạn hẹp, dẫn đến các tiêu chí về môi trường như: tỷ lệ hộ dân sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, có công trình nước sạch... ít được quan tâm thực hiện. Y sỹ Bùi Thị Thu Huyền, TYT xã Hữu Lợi cho biết: Cơ sở vật chất và TTB, vật tư y tế đã xuống cấp, hỏng hóc nhiều, thuốc thì phụ thuộc vào được cấp trạm mới triển khai cấp và KCB cho bệnh nhân được. Để đáp ứng yêu cầu KCB, CSSKND, TYT mong muốn cấp trên quan tâm hỗ trợ sửa chữa cơ sở vật chất và cấp thuốc để phục vụ công tác điều trị, CSSKND được tốt hơn.
Bên cạnh TTB xuống cấp, hư hỏng, một số xã còn thiếu danh mục kỹ thuật theo quy định. Việc duy trì chuẩn y tế tại các xã còn nhiều khó khăn như: Khả năng thực hiện các kỹ thuật theo phân tuyến kỹ thuật hạn chế; không có máy điều hòa để bảo quản thuốc theo quy định; tỷ lệ người dân cài đặt app sổ sức khỏe điện tử trên điện thoại thấp; chưa đảm bảo thực hiện hết dịch vụ kỹ thuật theo danh mục đăng ký phân tuyến kỹ thuật. Tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ còn thấp theo quy định của Bộ Y tế (dưới 95%), do không cung ứng đủ vắc xin; tỷ lệ sinh con thứ 3 cao...
Theo đồng chí Phạm Hoàng Kim, Chánh Văn phòng UBND huyện Yên Thuỷ, huyện đã xây dựng kế hoạch thực hiện Bộ TCQGVYTX giai đoạn đến năm 2030. Mục tiêu xây dựng, củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở đảm bảo cơ sở vật chất, TTB, nhân lực tại các TYT xã, thị trấn; nâng cao nhận thức về công tác chăm sóc sức khoẻ, bảo vệ môi trường, phòng chống dịch bệnh trong cộng đồng; cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao đến người dân; thực hiện KCB bảo hiểm y tế tại tất cả các TYT trong lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân; phòng, chống dịch bệnh có hiệu quả, chăm sóc sức khoẻ ban đầu và nâng cao chất lượng dân số. Phấn đấu đến năm 2025 có 9 xã, thị trấn đạt Bộ TCQGVYTX; đến năm 2030, 11/11 xã, thị trấn đạt tiêu chuẩn cơ bản của Bộ TCQGVYTX.
Để đạt được mục tiêu trên, thời gian tới, Trung tâm Y tế huyện Yên Thuỷ tiếp tục phối hợp các cấp, ngành tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng đối với từng tiêu chí ở mỗi địa phương, từ đó tiếp tục duy trì, phát triển các tiêu chí đã đạt chuẩn. Đối với những tiêu chí chưa đạt hoặc giảm chuẩn cần có phương án khắc phục, nâng cấp kịp thời.
Đỗ Hà