Những năm tháng vất vả trồng rừng, ông Nguyễn Đức Thái luôn nhận được sự động viên, chia sẻ của người vợ.
(HBĐT) - Lạc Thủy là địa phương có phong trào canh tác đất rừng rất sớm và hiện đang là huyện dẫn đầu toàn tỉnh về nghề rừng... Tới Lạc Thủy, ta như được ùa vào những cánh rừng trồng xanh ngút ngát và được gặp những con người đang làm nên điều kỳ diệu ở đất này.
Từ người bệnh binh khoác ba lô vào rừng
Chúng tôi tìm đến xã Đồng Môn cách thị trấn Chi Nê gần 20 km để gặp ông vua rừng Nguyễn Đức Thái, người đang sở hữu và thâm canh gần 40 ha rừng một cách đầy sáng tạo. Chẳng mấy chốc, tôi giật mình bởi màu xanh ngút ngát, miên man và tĩnh lặng đến thâm trầm. Con đường liên xã trải nhựa như con trăn khổng lồ mà hiền hòa uốn lượn giữa rừng xanh. Một khuôn viên khang trang với cổng sắt rộng mở giữa rừng, xe chúng tôi cứ thế tiến thẳng vào sân. Người đàn ông ngoài 60 tuổi, giản dị, nhanh nhẹn, săn chắc cứ để nguyên áo 3 lỗ đang mặc tiếp khách mà như suối nguồn tỏa ra bao điều làm chúng tôi ngỡ ngàng.
Sau 20 làm anh bộ đội, bệnh binh Nguyễn Đức Thái ra quân về lại quê hương Phú Lão, Lạc Thủy. Đang loay hoay kiếm kế sinh nhai trong giai đoạn cuối thời bao cấp, đầu kỳ mở cửa thì ông gặp dự án 3352 trồng rừng phủ xanh đất trống - đồi núi trọc. Tại Phú Lão quê ông không có diện tích lớn để trồng rừng, ông Thái khoác bao lô vào Đồng Môn, một xã vùng sâu, khó khăn của huyện Lạc Thủy để nhận đất. Ngay năm 1990, ông đã nhận đến 20 ha đất trống và vay ngân hàng trên 60 triệu đồng để trồng rừng. Những người quen biết ông, thậm chí cũng nhận đất trồng rừng nhưng chỉ với mục đích lấy gạo thì cười bảo ông này có vấn đề.
Hàng ngày ông Thái cùng gần 30 con người lăn lộn trồng rừng, và phải hơn 2 năm sau vợ ông mới vào Đồng Môn cùng ông. Bà tâm sự: “Thực lòng lúc ấy tôi vào đây vì sợ ông ấy chết vì trồng rừng chứ tuyệt nhiên không hy vọng giàu có gì ở đây cả. Vốn liếng đầu tư là thế, tinh thần quyết tâm là thế mà 6-7 năm sau những cây bạch đàn còi cọc, dặt dẹo như đứng chịu tang trước mắt người. Nhận ra thứ cây này không phù hợp, ông Thái quyết định chặt bỏ không thương tiếc dù phải chịu lỗ tiền vay ngân hàng. Lúc này, những người thân trong gia đình họp nhau lại, bàn đóng góp mỗi nhà một ít, giúp ông Thái để ông quay về quê cũ làm ăn. Thậm chí có cả người lãnh đạo huyện khuyên ông: “Hết dự án rồi thì ra chứ ở đấy ôm cây còi chờ đợi thì chết à?. Sau một tuần suy nghĩ, ông Thái quyết định không bỏ rừng. Năm 1999, ông Thái bắt đầu trồng 5 ha cây keo. Thấy cây keo phát triển tốt, ông tăng diện tích trồng keo và đến 2004 lên đến 30 ha. Năm 2006, lô keo đầu tiên đến kỳ khai thác thu 35 triệu đồng/ha, một trang mới về nghề rừng đã mở ra với ông.
Thấy ông Thái là đảng viên mà thuê người làm, không ít ý kiến cho thế là bóc lột, mà đảng viên thì không được bóc lột. Bị kiểm điểm, ông Thái quật lại: nếu thuê người trồng rừng mà là bóc lột và đảng viên không được làm thì ông sẵn sàng xin ra khỏi Đảng chứ không bỏ rừng. Rất may tư duy ấu trĩ này sớm được tháo gỡ nên ông Thái vẫn còn là đảng viên và vinh dự nhận huy hiệu 40 năm tuổi Đảng gần đây.
Đến Vua rừng Nguyễn Đức Thái
Ông Thái khoe rừng một năm của ông bằng rừng 2 năm của người khác là bởi cách trồng, cách chăm sóc và chặt tỉa không thương tiếc của ông. Nhớ lại thủa mới trồng cây keo, một vị lãnh đạo lâm trường lúc đó phản ứng gay gắt vì ông Thái không tuân thủ đúng kỹ thuật được hướng dẫn, hàng cách hàng 3m, cây cách cây 3m mà lại chỉ hàng cách hàng 3m còn cây cách cây chỉ 1,5m thôi. Không biết ngay lúc đó, ông Thái thanh minh với vị kỹ sư lâm nghiệp kia thế nào, chứ bây giờ, ngồi giữa rừng keo của ông, nghe ông giải thích tôi không thể diễn tả hết sự dễ hiểu, thú vị và hưng phấn của cả người nghe và người nói.
Theo ông Thái, cũng như những cây trồng khác, cây keo cần ba yếu tố là ánh sáng, độ ẩm và phân bón. Tạm thời nếu chưa mang phân lên bón thì tìm cách làm giàu đất của chính thứ cây này. Vậy ngay từ đầu phải chú ý đến ánh sáng và độ ẩm. Lúc mới trồng, cây còn nhỏ, ánh sáng dồi dào nên chưa cần phải cách nhau đến 3m vẫn thừa ánh sáng. Nhưng còn độ ẩm, cây còn nhỏ như thế mà cách nhau những 3m là quá thưa, khoảng trống quá lớn, đất mất độ ẩm. Chính thế, ông Thái chỉ tuân thủ hàng cách hàng 3m còn cây cách cây chỉ 1,5m để giữ độ ẩm giai đoạn cây còn nhỏ này. Đến năm thứ hai, ông bắt đầu cứ cây cách cây để tỉa. Đây là lúc mà mọi người thấy rất xót khi ông Thái chặt bỏ cây. Hai cây đứng cạnh nhau, cây nào kém hơn là ông loại dù cây đó to hơn, đẹp hơn cây 2 năm, 3 năm tuổi của người khác rất nhiều. Chặt tỉa xong, cây đã phát triển chiều cao, đã lớn, cần đủ ánh sáng để quang hợp thì lúc này đảm bảo cây cách cây 3m, hàng cách hàng 3m như kỹ thuật hướng dẫn lúc đầu. Còn độ ẩm, tuổi này cây đã khép tán tự nó giữ được độ ẩm của đất.
Lại nói về công đoạn trồng cây keo. Ông Thái cuốc hố sâu đến 45cm (sâu hơn hướng dẫn) rồi vun lá khô, mùn, rác đã được đốt trộn với đất xuống, phía đất dốc trên miệng hố, ông tạo vài rãnh nhỏ để nước mưa theo đó chảy vào hố. Nước giúp mùn, rác tiếp tục phân hủy còn mùn giác lại giữ nước, giữ độ ẩm của hố. Đến mùa trồng cây, người khác chỉ đợi mưa xuống mới trồng, còn ông, cứ ngày nắng ông cho gánh cây giống lên đồi. Cây trồng ngày mưa, đất sũng nước khi gặp nắng, đất khô nhanh nên rất bó, cây khó bén rễ. Hố trồng cây của ông Thái đất xốp lại được mùn lại giữ độ ẩm nên ông trồng cây vào ngày nắng, dồi dào ánh sáng, cây nhanh bén rễ nhanh và sinh trưởng tốt, đó là chưa kể đến lượng phân ông bón lót khi trồng.
“Lý thuyết chỉ là màu xám còn cây đời mãi mãi xanh tươi - chân lý ấy đang rì rào xanh nơi những cánh rừng xanh tít tắp của ông Thái. Chưa hết ngạc nhiên trước những sáng kiến trồng rừng, chúng tôi lại ngạc nhiên trong việc làm cỏ rừng keo của ông. Ông Thái cũng là người đầu tiên trồng xen sắn trong diện tích keo mới trồng. Làm cỏ sắn cũng có nghĩa làm cỏ cho keo. Đất tốt, cây sắn cho năng suất cao. Hai năm sau, keo khép tán không trồng sắn nữa thì đồng thời cũng không phải làm cỏ cho keo nữa. Vừa trồng sắn theo kiểu này, ông Thái vừa cho các hộ trồng sắn trong diện tích keo mới trồng của ông mà không phải nộp phần trăm gì cho ông cả. Vì ông xác định người ta trồng sắn thì ông đỡ công làm cỏ, vả lại cây sắn phát triển nhanh vừa là chỗ dựa, vừa giữ độ ẩm giúp cây keo phát triển thuận lợi khi còn trứng nước. Hiện nay, ông Thái phát triển đàn gà lên đến hàng ngàn con. Dưới tán rừng keo, côn trùng nhất là mối rất nhiều, gà ăn rất chóng lớn.
Phát triển bởi ICT GROUP.
