Anh Bùi Mạnh Ly, xóm Yến Báy, xã Quyết Thắng (Lạc Sơn) trồng cây đu đủ đực lấy hoa, bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế.

Xuất thân từ nông dân, sau bao năm làm lụng phát hoang anh có 45 ha đất trên đỉnh núi cách nhà chừng 4 km. Với địa thế trên núi cao, không khí trong lành, anh có ý tưởng làm du lịch thu hút du khách khám phá. Anh đưa máy xúc mở đường lên núi. Con đường mòn chạy qua dãy núi đá lởm chởm tai mèo. Dù vậy việc đi lại vẫn rất khó khăn. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, kế hoạch làm du lịch của anh bị ngừng lại. Và cái duyên đưa anh đến với cây đu đủ đực. Tại thung lũng có nhiều cây đu đủ đực mọc dại. Anh cũng tìm hiểu trên các phương tiện thông tin truyền thông, hoa đu đủ đực được bà con tìm mua nhiều để điều trị bệnh nan y. Hoa đu đủ đực chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có giá trị cao. Mặc dù vị đắng nhưng có nhiều công thức khác nhau chế biến thành các món ăn ngon như một loại rau và món ăn phụ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, người sử dụng hoa đu đủ đực thường xuyên làm thay đổi đáng kể về mức insulin ở bệnh nhân tiểu đường. Ngoài ra, tác dụng của hoa đu đủ đực còn có thể ổn định huyết áp cao, ngăn ngừa các bệnh tim và nhiều bệnh tật khác. Đây cũng là lý do nhiều công ty dược tích cực thu mua. Ngoài ra, nhiều nơi đã chế biến thành công trà hoa đu đủ đực bán với giá 4 triệu đồng/kg.

Với những thông tin tìm hiểu, anh quyết định nhân giống đu đủ đực trên núi. Lợi thế là đất đá tai mèo giữ ẩm tốt, có những hốc đá chỉ cần một ít đất, không cần tưới nước cây vẫn đủ độ ẩm, phát triển tốt. Theo anh Ly, để trồng được cây đu đủ đực thông thường chọn hạt đu đủ có màu nhạt là hạt đực. Tuy nhiên, cách chọn hạt chỉ chuẩn được khoảng 70 - 80%. Vì vậy, khi ươm lên cây phải chọn tiếp những cây rễ cọc để trồng, như vậy tỷ lệ là cây đực sẽ cao. Từ ươm giống vài trăm cây, đến nay anh Ly đã trồng được trên 3 vạn cây với diện tích khoảng 10 ha. Sau khi trồng 4 - 5 tháng, cây bắt đầu ra hoa nhưng sản lượng năm đầu chưa cao. Từ năm thứ 2 trở đi, khoảng 30 - 40 ngày cây sẽ cho thu hoạch hoa một đợt với năng suất khoảng 0,5 kg/cây. Từ năm thứ 3 trở đi, cây nào nhiều nhánh sẽ cho thu 1 - 2 kg hoa/ đợt. Với giá bán buôn hiện nay từ 35 - 55 nghìn đồng/kg, 3/10 ha đu đủ đực của anh đã thu được 4 - 5 đợt hoa bói, mỗi đợt cách nhau khoảng 1 tháng. Trung bình mỗi đợt thu được 5 - 7 tạ hoa.

Ngoài trồng đu đủ đực tại trang trại, anh ươm cây giống bán cho bà con quanh vùng. Anh còn kỳ công phân biệt hạt đu đủ đực để bán trên mạng. Cùng với bán hoa đu đủ, anh còn làm trà từ hoa đu đủ đực. Mỗi năm anh Ly tạo việc làm cho 30 lao động địa phương. Thông qua mạng xã hội, hiện mỗi ngày anh bán được mấy chục đơn hàng. Theo anh Ly, mỗi cây hoa đu đủ đực 1 năm cho thu 4 - 6 lần hoa. Bình quân mỗi cây thu được 20 - 30 kg, giá bán tại vườn từ 60 - 80 nghìn đồng/kg. Khoảng cách trồng từ 2 - 3 m/cây. Mỗi ha trồng khoảng 2.000 cây. So với các cây trồng khác, cây đu đủ đực dễ trồng, dễ chăm sóc, ít dịch bệnh và dễ bán. Hiện anh Bùi Mạnh Ly đang lên kế hoạch liên doanh, liên kết với các hộ dân quanh vùng để mở rộng sản xuất. Trong tương lai gần, anh dự định xây xưởng chế biến hoa đu đủ đực.

Việt Lâm