Công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi luôn được tỉnh ta quan tâm. ảnh chụp tại Trung tâm Y tế huyện Kỳ Sơn.
Những kết quả đạt được
Nâng cao chất lượng dân số phải bắt đầu bằng những can thiệp nhằm đảm bảo đứa trẻ ra đời hoàn toàn khỏe mạnh, thông minh, có đủ điều kiện phát triển về thể chất và trí tuệ. Trong thời gian qua, tỷ lệ sàng lọc trước sinh, sơ sinh so với kế hoach luôn đạt 100%. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh duy trì hoạt động của 630 câu lạc bộ tuyên truyền về bệnh tan máu bẩm sinh với hình thức sinh hoạt riêng và lồng ghép. 8 tháng năm nay, tổng số ca thực hiện chương trình sàng lọc trước sinh là 427 ca, tương ứng với số thai phụ được thực hiện xét nghiệm sàng lọc trước sinh tại các đơn vị triển khai là 427 thai phụ. Chi cục DS/KHHGĐ tỉnh ký hợp đồng trách nhiệm với 6 Trung tâm Y tế triển khai thực hiện các hoạt động sàng lọc sơ sinh năm 2018. Tổng số ca thực hiện là 620 mẫu, tương ứng với số trẻ được xét nghiệm sàng lọc sơ sinh tại các đơn vị triển khai là 620 trẻ, đạt 50%.
Công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi được tỉnh ta quan tâm. Hoạt động tuyên truyền, triển khai Luật Người cao tuổi và các văn bản hướng dẫn được các cấp, các ngành thực hiện lồng ghép bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng như: tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh, nói chuyện chuyên đề nhân Ngày người cao tuổi Việt Nam. Hiện nay, các cơ sở khám chữa bệnh đều phối hợp cùng Hội Người cao tuổi cùng cấp chăm sóc sức khỏe và khám sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi theo Thông tư số 35, ngày 15/10/2011 của Bộ Y tế. Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Trung tâm Y tế các huyện, thành phố sắp xếp khám bệnh và ưu tiên khám bệnh cho người bệnh từ 75 tuổi trở lên. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh có 6.320 lượt người cao tuổi khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Số người cao tuổi được khám định kỳ là 328 lượt; số người lập hồ sơ theo dõi các bệnh mãn tính tại trạm y tế xã, thị trấn là 313 người. Trạm y tế xã, thị trấn phối hợp với Hội Người cao tuổi cùng cấp thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức về rèn luyện thân thể, tăng cường sức khỏe và phòng bệnh, đặc biệt là các bệnh thường gặp ở người cao tuổi.
Theo đánh giá của Chi Cục DS/KHHGĐ tỉnh: Kết quả đạt được trong lĩnh vực dân số đã góp phần tích cực vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo, cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, tạo điều kiện thực hiện các mục tiêu phát triển KT-XH của tỉnh. Tuy nhiên, đây mới là kết quả bước đầu, chưa ổn định, công tác dân số của tỉnh vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức phát sinh từ thực tế. Năm 2017, tỷ số giới tính khi sinh còn ở mức cao (115,1 nam/100 nữ); tảo hôn 399 trường hợp; bệnh Thalasemia vẫn cao; sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên còn nhiều hạn chế. Tuổi thọ trung bình của tỉnh ta 72,4 tuổi, thấp hơn so với tuổi thọ bình quân cả nước là 73,5 tuổi.
Mục tiêu và giải pháp nâng cao chất lượng dân số
Để giảm được tỷ lệ khuyết tật, dị tật bẩm sinh nhằm nâng cao chất lượng dân số, Nghị quyết số 21 - NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới của Ban Chấp hành T.ư Đảng khóa XII đề ra: Phát triển mạng lưới cung cấp dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra sức khỏe sinh sản trước hôn nhân. Từ đó, tỉnh ta luôn xác định giải quyết toàn diện, đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển KT-XH.
Đồng chí Bùi Thị Vân, Phó Chi cục trưởng Chi Cục DS/KHHGĐ tỉnh cho biết: Tỉnh ta phấn đấu đến năm 2030, duy trì số con trung bình của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ dưới 2,1 con; Giảm 2/3 số vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn. Tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ 3 trở lên dưới 7%; quy mô dân số toàn tỉnh khoảng 936 nghìn người; tỷ số giới tính khi sinh 107 bé trai/100 bé gái sinh ra sống; tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên đạt khoảng 11%; 90% cặp kết hôn được xét nghiệm gen bệnh tan máu bẩm sinh và tư vấn phòng bệnh; 70% phụ nữ mang thai và 90% trẻ sơ sinh được sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh các bệnh bẩm sinh; tuổi thọ bình quân đạt mức trung bình cả nước là 75 tuổi, trong đó, thời gian sống khỏe mạnh đạt tối thiểu 68 năm; 95% người cao tuổi được cung cấp kiến thức, kỹ năng về chăm sóc sức khỏe; 100% người cao tuổi có thẻ BHYT; chiều cao người 18 tuổi đối với nam đạt 168,5 cm, nữ đạt 157,5 cm. 100% dân số của tỉnh được đăng ký, quản lý trong hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư thống nhất trên quy mô toàn tỉnh. Để đạt được mục tiêu đề ra, trong thời gian tới, công tác dân số tỉnh ta cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
Thứ nhất, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác dân số trong tình hình mới. Cần xây dựng chương trình, kế hoạch hành động để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tại Chương trình hành động số 21 - CTr/TU và kế hoạch lồng ghép trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, chỉ đạo thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết số 21 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành T.ư Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới. Đưa công tác dân số, đặc biệt là nâng cao chất lượng dân số thành nội dung trọng tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành.
Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về chính sách dân số. Tập trung tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng, hiệu quả của việc thực hiện các dịch vụ nâng cao chất lượng dân số. Vận động thanh niên thực hiện tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân; phụ nữ mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh. Nâng cao nhận thức về tác hại, hệ lụy, thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về cấm tảo hôn, kết hôn cận huyết thống. Vận động và phát huy vai trò của các chức sắc tôn giáo, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng tham gia tuyên truyền.
Thứ ba, thực hiện các cơ chế, chính sách, pháp luật về dân số. Tỉnh ta cần phải nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016 - 2025 nhằm phấn đấu giảm tỉ số giới tính khi sinh, đưa tỷ số này trở về mức cân bằng tự nhiên.
Thứ tư, Sở Y tế phát triển mạng lưới và nâng cao chất lượng dịch vụ về dân số. Ngành Dân số cần phát triển mạng lưới cung cấp các dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân. Phát huy vai trò của mạng lưới y tế tư nhân nhằm góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân dễ tiếp cận các dịch vụ về dân số. Tăng cường triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu y tế - dân số giai đoạn 2016 - 2020 đã được phê duyệt tại Quyết định số 1125/QĐ - TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể hóa hoạt động của các dự án nhằm giảm tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh, dịch bệnh, góp phần nâng cao các chỉ số sức khỏe cơ bản, tăng tuổi thọ bình quân người dân trên địa bàn tỉnh đạt 75 tuổi vào năm 2030.
Thứ năm, kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ dân số. ngành y tế tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho đội ngũ công chức, viên chức làm công tác dân số. Tiếp tục chuẩn hóa đội ngũ cán bộ dân số các cấp, đáp ứng yêu cầu chuyển trọng tâm từ DS/KHHGĐ sang dân số và phát triển.
Thu Thủy