Cửa Nánh nhìn từ tuyến tỉnh lộ 433.
(HBĐT) - Nằm cách trung tâm huyện lỵ 72 km, Suối Nánh là xã lòng hồ của huyện vùng cao Đà Bắc. Khi công trình thủy điện Hòa Bình được xây dựng, nhiều nóc nhà cùng những “bờ xôi ruộng mật” của đồng bào Mường, Dao nơi đấy đã chìm sâu dưới hàng trăm mét nước và cuộc mưu sinh trên những “sườn dốc sống trâu” cũng bắt đầu từ đấy. Trở lại Suối Nánh trong những ngày đầu năm, dường như cuộc sống của người dân nơi đây đang dần đổi thay khi đường tỉnh lộ 433, khu chợ cụm Tuổng - Nghê - Nánh cùng trạm y tế, trường học đã được xây mới khang trang, chúng tôi có cảm giác Suối Nánh không còn xa.
Nơi ngã ba sông
Vượt hơn 70 km đường đèo dốc quanh co, 10 giờ sáng chúng tôi mới đến được UBND xã Suối Nánh, lúc này sương núi cũng bắt đầu tan loãng để nhìn rõ mặt người. Ở đây, đâu đó những bông đào, mai nở muộn vẫn thưa thớt trên cành nhưng trên những vạt nương người dân đã bắt đầu cho một mùa vụ mới. Phiên chợ chạy đầu tiên của năm mới cũng đã được mở ở khu chợ cụm Tuổng Nghê- Nánh. Tiếp chúng tôi, anh Bùi Văn Phúc, Chủ tịch UBND xã Suối Nánh ví von: Nếu như ở các xã vùng biên, con gà cất tiếng gáy cả ba nước đều nghe thì ở đây một con gà cất tiếng gáy ba tỉnh cùng nghe vì ở đây như ngã ba sông vậy, nhìn sang bên kia sông là đất Sơn La, đi thuyền chếch xuống dưới một chút là chạm đất Phú Thọ. Tiếp nối câu chuyện thú vị ấy, anh Phúc kể rằng, trước đây Suối Nánh không treo leo trên những sườn dốc như thế này, trung tâm xã nằm trên những bãi bồi của dòng Đà giang hùng vĩ với đất đai màu mỡ bao đời mang lại ấm no cho đồng bào Mường, Dao. Nhưng rồi công trình thủy điện sông Đà được xây dựng, mấy chục hộ dân ở đây cũng bắt đầu cuộc vén dân mưu sinh trên những sườn dốc. Giao thông chia cắt, diện tích canh tác ít trong khi điều kiện tự nhiên vô cùng khắc nghiệt đã đẩy nhiều hộ dân xã Suối Nánh vào cuộc sống khó khăn. Cả xã có 5 xóm nhưng chỉ có 3 xóm sống tập trung, còn lại 2 xóm nằm tít trên những sườn dốc. Nhiều xóm sau khi vén dân như xóm Bưa Sen, xóm Duốc thì không còn ruộng vườn mà chỉ còn cách làm nhà bám vào những hộc đá và mưu sinh trên những sườn núi hoặc trông chờ vào sự ưu đãi của dòng sông với nghề đánh bắt cá, thả đó tôm. Chính vì vậy, đã có nhiều hộ dân ở các xóm phải rời bỏ quê hương đi vùng kinh tế mới, anh Phúc tâm sự.
“Suối Nánh không xa”
Tuy nhiên, đến Suối Nánh những ngày đầu năm, đã có một sự thay da đổi thịt trên mảnh đất này. ông Bùi Văn Ghiện, Bí thư Đảng ủy xã Suối Nánh cho biết: Sự đổi thay đầu tiên của vùng quê nghèo này chính là tuyến tỉnh lộ 433 được đầu tư xây dựng. Không chỉ kéo gần Suối Nánh hơn với huyện với tỉnh mà còn là động lực giúp Suối Nánh phát triển. Nói không đâu xa, có con đường mới, những chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với người dân sớm hơn, các nông lâm sản do bà con làm ra cũng dễ tiêu thụ hơn, không còn phải trông chờ vào những chuyến thuyền chợ một tuần mới ghé lại 1 lần như trước đây nữa. Có đường mới trẻ em đến trường cũng đã thuận lợi hơn nhiều, ông Ghiện tâm sự. Cùng với sự đầu tư về hệ thống đường giao thông, công trình chợ cụm Nánh Tuổng Nghê được xây dựng cũng đã thực sự mang lại bộ mặt mới cho xã. Có khu chợ tạm, hàng tuần thuyền bè ghé qua trao đổi buôn bán, người ở các tỉnh Sơn La, Phú Thọ cũng lên góp hàng nên hàng hóa lưu thông, kinh tế phát triển. Ngoài ra, hệ thống điện đường trường trạm ở đây cũng đã được đầu tư xây dựng. ông Viên cho biết nhờ các dự án của Chương trình 135, xóa đói giảm nghèo, hiện nay ba trường mầm non, TH và THCS, trạm y tế xã đã được đầu tư nâng cấp và xây mới khang trang.
Được đầu tư về cơ sở hạ tầng, Suối Nánh cũng đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi để có hướng đi hiệu quả trong phát triển kinh tế. Năm 2006, sau nhiều lần khảo sát chất đất và thăm quan mô hình ở một số nơi, Đảng ủy, chính quyền xã Suối Nánh đã chọn cây ngô lai làm cây trồng chủ lực. Kể lại câu chuyện cây ngô giải bài toán xóa đói giảm nghèo, ông Bùi văn Ghiện, Bí thư Đảng ủy xã đưa chúng tôi đến bưa Sen, một trong những xóm không có ruộng ở Suối Nánh. Trước đây, bưa Sen có 40 hộ nhưng rồi do điều kiện kinh tế khó khăn, hơn 1/2 số hộ đã di dời vào Tây Nguyên đi kinh tế mới, còn lại 18 hộ sống bám vào những triền hốc đá. Nhưng đó là trước đây, bây giờ từ 18 hộ này, hơn 30 hộ dân đã được hình thành nhưng đây cũng là xóm có thu nhập cao và ổn định nhất xã. Nguyên nhân của sự đổi thay này chính là việc xóm đã thử nghiệm và đưa vào trồng đại trà đầu tiên giống ngô lai năng suất cao mà xã đã giới thiệu với bà con. Từ Bưa Sen, cây ngô lai đã được nhân rộng ra nhiều xóm trong xã. Trên những hộc đá hay trên những sườn dốc cao đều được bà con tận dụng trồng ngô. Chính vì xác định được cây trồng chủ lực, có đường giao thông đi lại thuận lợi, nên kinh tế Suối Nánh đã tăng lên đáng kể. Năm 2012, thu nhập bình quân của xã đạt gần 7 triệu đồng/ người/ năm, sản lượng lương thực đạt 780 kg/ người/ năm. 100% trẻ em đến trường đúng độ tuổi, phòng khám khu vực đã đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho nhân dân, 100% hộ dân trong xã được sử dụng điện lưới quốc gia, 90% số hộ được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.
Phương Linh
Phát triển bởi ICT GROUP.
