Những lão dân quân xã Hợp Hòa năm xưa ôn lại trận đánh lịch sử, bắt sống 2 giặc lái, bắn cháy 1 máy bay trực thăng Mỹ tại Đồi Bù.
(HBĐT) - Sau 40 năm, cuộc sống đã thay đổi quá nhiều nhưng vẫn còn nụ cười ấy, vẫn những con người ấy của những chiến sỹ dân quân lòng gang, dạ sắt trong trận đánh Đồi Bù không quản ngại khó khăn, hy sinh gian khổ góp sức làm nên một “Điện Biên Phủ trên không” chấn động địa cầu trong 12 ngày đêm đỏ lửa.
Hoãn đám cưới cùng cả làng đánh giặc
Về Hợp Hòa (Lương Sơn) những ngày này, không chỉ được nghe chuyện về cây đa nghìn tuổi đã nhiều lần được chọn làm bối cảnh trong các bộ phim truyền hình nổi tiếng mà chúng tôi còn được nghe những câu chuyện kể về chiến thắng Đồi Bù, bắt sống 2 giặc lái Mỹ trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không cuối tháng 12/1972 từ chính những chiến sỹ dân quân nay đã thành những cụ ông, cụ bà. Không hẹn trước nhưng cũng thật may mắn trong chuyến đi này, chúng tôi đã gặp được đông đủ cả trung đội dân quân - những người trực tiếp tham gia chiến đấu, truy bắt giặc lái Mỹ tại cao điểm 833 Đồi Bù. Dù cho da mồi, tóc bạc nhưng ký ức về trận đánh Đồi Bù vẫn vẹn nguyên trong tâm trí của những lão dân quân năm xưa. Kể về trận đánh trên Đồi Bù, sau tiếng cười khoái trá, lão dân quân Hoàng Văn Lẫy hiện ở xóm Suối Cốc (xã Hợp Hòa) đầy phấn khích: đến tận bây giờ tôi vẫn còn nhớ rõ, vào khoảng 9h15 tối ngày 22/12/1972, khi anh em chúng tôi đang trực chiến, nghe thấy một tiếng nổ rất to kèm theo một luồng sáng chói. Khi ánh sáng còn chớp lòe trong bóng đêm đen kịt, chúng tôi phát hiện có một chiếc dù đang rơi về phía Thung Vầu trên khu vực Đồi Bù. Nhận định đây là giặc lái nhảy dù xuống địa bàn sau khi máy bay của chúng bị quân ta bắn cháy, ngay lập tức, chúng tôi đã triển khai đội hình bí mật tiến về khu vực có giặc lái Mỹ nhảy dù xuống. Dù rừng núi hoang vu, cây cối rậm rạp nhưng cũng không khó để tìm ra buồng lái của chiếc máy bay phản lực F111 bị quân ta bắn rơi. Khi chúng tôi tiếp cận buồng lái, những tên phi công đã không còn ở đó. Xác định chúng chưa thể đi xa khỏi ngọn đồi và chưa thể có sự ứng cứu từ đồng bọn, trung đội dân quân du kích đã tổ chức bao vây, truy bắt giặc lái. Sau một ngày 2 đêm truy lùng theo dấu tích, đến 7h sáng ngày 24/12/1972, trung đội dân quân Hợp Hà đã bắt được tên đại úy phi công Mỹ đang run rẩy nép mình trong đám cỏ lau. Tên thiếu tá còn lại đã kịp trốn lên điểm cao cho đến mãi ngày 29/12/1972 mới bắt được cũng trong bộ dạng tiều tụy đói khát, toàn thân loang lổ vết máu do muỗi, vắt cắn.
Cũng trong dòng chảy ký ức của trận đánh Đồi Bù, lão dân quân Hoàng Thị Xô nhớ lại: thời điểm trước khi giặc lái Mỹ nhảy dù, anh chị em trong đội dân quân chúng tôi cũng vừa bàn bạc, hẹn nhau đến sáng ngày 23/12/1972 đi rừng lấy củi về để phục vụ cho đám cưới của anh Vũ Văn Chang và chị Hoàng Thị Bướm. Nhưng nhận lệnh của trên, tập trung cho nhiệm vụ bắt giặc lái, đám cưới đã hoãn lại dù mọi công việc chuẩn bị đã cơ bản hoàn tất. Cả làng, cả xã đều nô nức tham gia chiến đấu, có gia đình cả nhà cùng tham gia. Trong trận đánh này, cả anh Vũ Văn Chang và chị Hoàng Thị Bướm đều tham gia, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Không chỉ có vậy, cô dâu Hoàng Thị Bướm đã trở thành một trong những tấm gương dũng cảm, mưu trí bám trận địa, đánh địch. Sau trận đánh, đám cưới của đôi vợ chồng chiến sỹ dân quân đã được tổ chức trọn vẹn cùng niềm vui chiến thắng của chiến dịch Điện Biên Phủ trên không trong 12 ngày đêm địch dùng không quân điên cuồng đánh phá hậu phương lớn miền Bắc. Ngày đó, trong đám rước dâu, họ còn được chứng kiến máy bay trực thăng của ta cẩu buồng lái chiếc máy bay Mỹ về Hà Nội trong niềm vui sướng vỡ òa xen lẫn với cảm giác tự hào. Càng tự hào hơn khi ngay sau đó cô dâu Hoàng Thị Bướm cùng với một số anh chị em dân quân xã vinh dự được kết nạp Đảng.
Những ngày mưa rừng, cơm vắt bắt giặc lái
Đến nay, sau 40 năm, trong câu chuyện của họ vẫn còn nguyên khói lửa đạn bom, còn nguyên những gian nan, vất vả và sự lạc quan như thủa nào. Lão dân quân Hoàng Văn Lẫy nhớ lại: trận đánh truy bắt giặc lái và chiến đấu ngăn chặn lực lượng giải cứu tại Đồi Bù là trận chiến đấu kéo dài ở khu vực rừng núi phức tạp, trong thời tiết mưa rét, được tổ chức triển khai với quy mô lớn, có sự chỉ đạo chặt chẽ của Quân khu, Bộ CHQS tỉnh, huyện đã giành được thắng lợi quan trọng. Bắt sống được 2 tên giặc lái Mỹ là tên thiếu tá William Winson và đại úy Robert David Raybanger, thu toàn bộ vũ khí, phương tiện chiến đấu, liên lạc, đảm bảo an toàn tuyệt đối, không có ai bị thương vong là một chiến công lớn. Ngoài ra, trong quá trình vây bắt giặc lái, chúng tôi đã phối hợp với các lực lượng tổ chức chiến đấu chống trả kiên cường các đợt không kích nhằm giải cứu phi công của địch và bắn cháy 1 máy bay trực thăng.
Những câu chuyện chiến đấu bắt sống giặc lái, bắn cháy máy bay Mỹ của lão dân quân ở xóm Suối Cốc chắc chắn sẽ còn được kể mãi. Chiến công đó của những chàng trai, cô gái thủa đôi mươi nay đã nên ông nên bà không chỉ được ghi lại trong trang sử hào hùng của xứ Mường Hòa Bình mà còn được ghi dấu đậm nét trong chiến công của quân và dân miền Bắc đánh thắng giặc Mỹ trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không năm 1972. Đó là một trang sử chói lọi, hào hùng, mốc son không thể nào quên trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
Mạnh Hùng