Những năm gần đây, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân trong tỉnh đã được nâng lên, mỗi dịp Tết đến, xuân về, đồng bào các dân tộc trở về quê hương, tham gia các hoạt động tại lễ hội ngày một đông hơn. Lễ hội Khai hạ được khôi phục, duy trì tổ chức góp phần đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, tinh thần của Nhân dân, thu hút du khách về tham gia lễ hội. Thể theo nguyện vọng của Nhân dân các dân tộc trong toàn tỉnh và để tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá về văn hóa, con người, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp của Hoà Bình nhằm phát triển du lịch tỉnh trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Thực hiện chủ trương của Thường trực Tỉnh ủy, năm 2023, Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình lần đầu tiên được tổ chức quy mô cấp tỉnh, với sự tham gia của 4 huyện: Tân Lạc, Lạc Sơn, Kim Bôi, Cao Phong.

Đồng chí Bùi Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Cao Phong cho biết: Tham dự Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh tại huyện Tân Lạc, vùng đất Mường Thàng góp mặt ở các nội dung: Tham gia gian trưng bày sản phẩm, hát đối, trình tấu chiêng Mường..., đem nét đẹp văn hóa dân tộc vùng đất Mường Thàng giao lưu với các vùng Mường lớn trong tỉnh, góp phần quảng bá hình ảnh, thu hút du lịch trên địa bàn...

Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh là dịp để người dân gặp gỡ, giao lưu, chia sẻ, gắn kết, là tiếng gọi cho những người con nơi xa trở về quê hương, đặc biệt là nơi du khách muôn phương tìm hiểu, trải nghiệm những hoạt động đặc sắc của văn hóa dân tộc Mường. Ông Bùi Văn Thưởm, người dân huyện Lạc Sơn đến xã Phong Phú (Tân Lạc) tham dự lễ hội phấn khởi cho biết: Người dân các vùng Mường phấn khởi và tự hào bởi lễ hội Khai hạ năm nay được tổ chức quy mô cấp tỉnh, thể hiện sự quan tâm, chăm lo của cấp ủy, chính quyền đối với sự nghiệp bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc Mường. Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường được tổ chức thường niên sẽ góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, qua đó tuyên truyền về giá trị lịch sử, văn hóa, nâng cao nhận thức trong việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, quảng bá sản phẩm du lịch của Hoà Bình đến với du khách trong nước và quốc tế.

Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường năm nay được chuẩn bị công phu, chu đáo đã khẳng định, tôn vinh những giá trị tốt đẹp của dân tộc Mường, quảng bá, thu hút du khách xa gần đến thăm quan, tìm hiểu, trải nghiệm các giá trị văn hóa Mường. Chị Nguyễn Thị Hạnh, du khách TP Hà Nội chia sẻ: Năm nào cũng vậy, cứ dịp đầu xuân tôi cùng nhóm bạn rủ nhau tham dự lễ hội ở các vùng miền. Năm nay, đến với Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh Hòa Bình, chúng tôi được trải nghiệm, khám phá, tìm hiểu đời sống, sinh hoạt, sản xuất của bà con địa phương thông qua các hoạt động lễ hội, được hòa mình tận hưởng tiếng chiêng âm vang trầm bổng; được nghe hát đối, tham gia các trò chơi đẩy gậy, ném còn, thưởng thức những món ăn độc đáo của bà con dân tộc, mua bán, trao đổi các sản phẩm truyền thống, nông sản địa phương.

Lễ hội diễn ra trong 3 ngày, từ mùng 6 - 8 tháng Giêng năm Quý Mão với nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao, trò chơi dân gian phong phú, đa dạng như: Phiên chợ đêm Mường Bi, trưng bày các sản phẩm đặc trưng của tỉnh, thi trình diễn trang phục dân tộc Mường, giao lưu văn nghệ, thi đấu các môn thể thao dân tộc, trò chơi dân gian, thi hát đúm, thường đang bọ mẹng, nhạc cụ dân tộc, thi đan lát, trình diễn một số nghề thủ công, làm đồ gia dụng truyền thống của dân tộc Mường… Điểm nhấn lễ hội là lễ khai mạc sáng mùng 8 tháng Giêng,  phần lễ được tổ chức trang trọng với nghi lễ cúng mời Quốc Mẫu Hoàng Bà và các vị thần tại miếu thờ xóm Mường Lầm, nghi lễ rước kiệu từ miếu thờ xóm Mường Lầm ra lễ đài sân vận động để khai mạc lễ hội.

Khẳng định sự tôn vinh di sản văn hóa Khai hạ, Ban tổ chức đã trao quyết định công nhận di sản văn hoá phi vật thể quốc gia đối với Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh cho các huyện: Lạc Sơn, Tân Lạc, Cao Phong, Kim Bôi. Các đại biểu, Nhân dân và du khách cùng đoàn rước kiệu Quốc Mẫu Hoàng Bà ra chứng kiến lễ cày, cấy đầu xuân tại Nà Trùng - một nghi thức không thể thiếu của lễ hội Khai hạ. Đặc biệt, chương trình nghệ thuật tại lễ hội với sự đầu tư công phu thu hút sự quan tâm, theo dõi không chỉ những người tham dự lễ hội mà còn thông qua các kênh trực tiếp trên Đài PT-TH tỉnh và tiếp sóng, trực tuyến của Báo Hòa Bình điện tử, livestream của Trung tâm VH-TT&TT huyện Tân Lạc. Chương trình nghệ thuật với sự tham  gia của hơn 500 nghệ nhân, diễn viên đến từ huyện các huyện: Tân Lạc, Cao Phong, Kim Bôi, Lạc Sơn biểu diễn với chủ đề "Mường Bi - Bản sắc - Hội nhập và Phát triển". Chương trình nghệ thuật gồm 3 phần: Màn trình tấu chiêng Mường "Thanh âm Mường Bi", "Bản sắc" và "Hội nhập và phát triển". Trong đó, màn trình tấu chiêng Mường của các nghệ nhân xứ Mường để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách. Tiếng chiêng trầm hùng vang vọng khắp Mường Bi, khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc...

        

Đồng chí Nguyễn Văn Toàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban tổ chức Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường tỉnh cho biết: Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường được tổ chức trong niềm mong chờ, hân hoan của người dân Mường Bi nói chung, người dân trong và ngoài tỉnh nói riêng, đã thỏa mãn nhu cầu tín ngưỡng, vui xuân của người dân và du khách gần, xa. Thông qua lễ hội tiếp tục góp phần nâng cao nhận thức trong việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, các giá trị truyền thống quê hương, đem đến những dấu ấn đặc biệt, có một tâm thế tốt trong dịp đầu xuân năm mới, cổ vũ các tầng lớp nhân dân hăng hái thi đua lao động, sản xuất, học tập để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH năm 2023, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đề ra.