Huyện Yên Thuỷ có 7 dân tộc cùng sinh sống, trong đó dân tộc Mường chiếm 69,22%, dân tộc Kinh chiếm 30,06% và một số ít dân tộc khác. Những năm qua, huyện triển khai nhiều giải pháp giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa của các dân tộc trên địa bàn.

Xác định công tác giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá các dân tộc là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng, Huyện uỷ, UBND huyện Yên Thủy đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, ngành tuyên truyền, quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hoá. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân, cộng đồng, nhất là thế hệ trẻ về tầm quan trọng của việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, các giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể tại địa phương.

Nhận thức của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành đoàn thể và các tầng lớp nhân dân trong huyện về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc được nâng lên và có chuyển biến tích cực. Công tác quản lý nhà nước, bồi dưỡng nguồn nhân lực được tăng cường; hoạt động tuyên truyền, quảng bá được đẩy mạnh; công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể được quan tâm; hoạt động xã hội hóa trong công tác này được đẩy mạnh gắn với thu hút đầu tư các dự án phát triển du lịch. Các di tích xuống cấp được quan tâm trùng tu, tôn tạo, những di tích đủ điều kiện được lập hồ sơ xếp hạng và đưa vào danh sách kiểm kê cần bảo vệ. Hiện nay, huyện Yên Thuỷ có 12 di tích và danh lam thắng cảnh đã được công nhận, trong đó có 9 di tích, danh lam cấp tỉnh và 3 di tích, danh lam cấp quốc gia: Hang Chùa và chùa Hang (xã Yên Trị); hang nước động Thiên Tôn (xã Ngọc Lương); động Thiên Long (xã Lạc Lương).

Cùng với những giá trị văn hóa vật thể, nhiều loại hình văn hóa phi vật thể được bảo tồn và phát huy. Công tác sưu tầm, khai thác vốn văn hóa dân tộc được quan tâm; chú trọng bảo tồn ngôn ngữ, chữ viết, các lễ hội truyền thống, nhạc cụ và trang phục dân tộc, phục dựng các lễ hội dân gian truyền thống... Huyện quan tâm tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ dân gian thu hút sự tham gia của quần chúng nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Phát huy vai trò tích cực của các nghệ nhân dân gian, già làng trưởng bản trong việc truyền lại những phong tục truyền thống, nét đẹp văn hóa của dân tộc.

Hiện nay, 100% xóm trong huyện đều có đội văn nghệ; thành lập được 1 câu lạc bộ Mo Mường cấp huyện; 16 câu lạc bộ hát tiếng Mường và thường đang bộ mẹng tại các xã Đa Phúc, Lạc Lương, Bảo Hiệu, Lạc Sỹ; 6 câu lạc bộ chiêng Mường tại các xã Lạc Sỹ, Hữu Lợi, Lạc Thịnh, Lạc Lương; câu lạc bộ chèo Ngọc Lương… Huyện đã có 2 nghệ nhân Mo Mường được công nhận "Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.

Thông qua bảo tồn, phát huy các di sản văn hóa đã tác động tích cực đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, làm thay đổi diện mạo và nâng cao đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, KT-XH trên địa bàn.