Tôi thấy mình nhỏ nhoi, bé bỏng giữa trập trùng những đợt sóng lúa vàng ngút mắt. Muôn ngàn bông lúa uốn cong trĩu nặng đang xô nhau như bầy trẻ con nô đùa trên bãi cát vàng. Lá lúa sắc nhọn như những lưỡi mác vươn cao trong tư thế chờ đợi. Tôi đắm chìm trong không gian bao la thơm dịu. Thì ra, hương sen ở cuối bãi cũng hoà theo gió tụ về chỗ tôi. Chao ôi là khoan khoái! Nghe âm vang đâu đây vi vu tiếng sáo diều của mục đồng đang thảnh thơi bay cao với lên mảnh trăng cong mọc sớm.
Nhưng phải bắt đầu vào mùa hạ bằng tiếng chim tu hú, rền rĩ tiếng ve và rộn rã tiếng chim gọi nhau. Mọi vật xôn xao ngay từ tinh mơ, khi ông mặt trời còn ngái ngủ. Gà trong các xóm thi nhau gáy râm ran, bếp nhà lập loè đỏ lửa nấu cơm chuẩn bị ra đồng. Chẳng mấy chốc, trời sáng hẳn. Lũ lợn trong chuồng nghe tiếng bước chân nhộn nhịp trên các ngõ xóm cũng rít ầm lên vui miệng.
Bao trùm trong không gian làng quê tôi mùa này toàn là màu vàng. Những tia nắng sớm hiếu động đang nhảy nhót khắp nơi. Mấy chùm hoa mướp đã thức dậy trò chuyện cùng nhau từ khi nào tôi cũng không rõ. Dưới giàn mướp là sân rơm vàng mượt bao quanh sân thóc vàng óng. Lũ gà con cũng lăng xăng đuổi nhau bên dậu cúc tần trước ngõ. Trong vườn, những tàu lá chuối cũng được nắng rải đầy sợi vàng lóng lánh.
Mặt trời đứng bóng.
Trong bữa cơm trưa, dưới bóng mát của cây hồng xiêm xoè tán rộng, bà nội tôi đã nấu xong nồi canh cua đồng thơm nồng hoa lý ăn lẫn cà muối, tất nhiên chẳng phải tả cũng biết là hương vị ngon đến mức nào. Lúc này, những vườn vải quê tôi cũng bắt đầu trổ mã khoác lên mình màu đỏ sậm khoe vàng với nắng. Tiếng máy tuốt lúa dồn dập. Thóc vàng ràn rạt tuôn chảy như một dòng suối vàng lẫn trong từng giọt mồ hôi rơi xuống như những quả mồng tơi chín mọng thấm ướt đầy lưng áo.
Quê tôi đã thực sự vào mùa với rực rỡ sắc vàng, rộn rã thanh âm và hương thơm quyến rũ ngày mùa. Đường làng thơm ngọt rơm mới. Sân nhà vàng ươm thóc. Những buổi chiều, gió vẫn mát rượi đẩy màu vàng thăng hoa trong gió và nắng chiều. Tôi như sắp bay lên với cánh diều và tiếng sáo đang hoà lẫn trong đám mây bạc trên kia. Tôi thấy tất cả đều lóng lánh sắc vàng rực rỡ.
Lê-vi-tan từng có bức tranh nổi tiếng "Mùa thu vàng”. Tôi cứ nghĩ, nếu là hoạ sĩ tôi cũng sẽ vẽ một kiệt tác về mùa hạ vàng khi quê tôi bắt đầu vào mùa. ấy là ngày xưa tôi cứ nghĩ như vậy và cho đến tận hôm nay, tôi vẫn muốn lắng nghe để được sống trong thanh sắc của mùa vàng, nhớ nao lòng vị bát canh cua đồng thơm nồng hoa lý của bà nội tôi.
Tản văn của Vũ Lệ Ngân Hương
(HBĐT) - Bà cụ Thiện đang trò chuyện với mấy người thân trong nhà thì chị bán hàng rong buổi sáng cứ thập thò, vẫy cụ ra ngoài cửa. Cụ Thiện bước ra ngoài với thái độ hơi bực, khó chịu: - Lúc nãy mua hàng của chị, tôi đã trả tiền đầy đủ rồi lại còn chuyện gì nữa đây? Chị bán hàng rong sẽ sàng:
(HBĐT) - Tắm xong cơn mưa đầu hè, áo đứa nào cũng lướt thướt, cười ngặt nghẽo vì những trò đùa, rồi đứa nào đứa ấy mất hút vào từng lối mòn, ngôi nhà vắng. Cơn mưa, cơn sốt níu chân tôi với chiếc giường. Một sớm thức dậy nghe bố bảo: “Trường nghỉ học rồi, hôm con ốm là buổi học cuối năm”. Tôi chạy lên đồi, cỏ xanh đã mọc tràn lối đi. Tôi lên sân trường, bao nhiêu hang dế mèn đã xới tung những vạch vôi trắng. Những mái lá lặng thinh trong nắng. 3 tháng nghỉ hè mênh mông, tôi thả hồn vào tiếng ve, thi thoảng nhớ quá lại lên thăm trường gianh tre trên đồi, lục lọi từng ngăn bàn, tìm một thứ gì là dấu ấn của ngày còn đến lớp như: thước kẻ gãy, ngòi bút, mẩu phấn…
(HBĐT) - Tàu sắt trọng tải 25 tấn chở chúng tôi cập bến bản Phủ, xã Toàn Sơn (Đà Bắc). Bà con người Dao ào ra bến đón chúng tôi, đông nhất là trẻ nhỏ. Các cháu bồng bế, dắt díu nhau cứ sàn sàn như trứng gà, trứng vịt. Cụ Triệu Văn Đờn, 75 tuổi mái đầu bạc phơ nhưng còn rất khỏe. Nắm tay tôi, cụ bảo: “Vào nhà đi”.
(HBĐT) - Nền văn minh lúa nước, mùa vụ, canh tác… là những thuật ngữ trong sách vở giúp tôi hiểu về nông thôn. Thuở bé, giữa nếp nhà giữa miền non cao, đèo dốc, trong gió rừng mát rượi, nghe lời ru của bà, tôi vẫn mơ mơ hồ hồ về quê hương đồng bằng có gốc gác cha ông. Thế là phải đến khi thành một chàng trai, tôi mới khăn gói về đồng bằng, cảm nhận mộc mạc mà sâu lắng của ngàn đời tổ tiên cấy hái, kháng cự và dung hòa với nắng, mưa, trời, đất. Hơi đất ấm phả vào gan bàn chân giúp bước những bước đi tự tin hơn.
(HBĐT) - Tôi xóa tên Hạnh khỏi danh bạ điện thoại. Em đã có người yêu, em gọi là bạn trai, người em chọn, em cảm thấy được che chở. Thế là 091234… dễ nhớ rồi cũng cần phải quên. Hình ảnh thùng rác hiện lên rồi biến mất. Mọi thứ không muốn nghĩ đến đều bay vào biểu tượng đó mà tôi không biết nó nằm ở đâu trong các thư mục.
(HBĐT) - Vậy là đã bốn mươi hai năm đi qua kể từ ngày Sài Gòn giải phóng. Năm nay kỷ niệm bốn mươi lăm năm bọn bạn cùng làng, cùng trang lứa lên đường nhập ngũ. Giữa cái nắng mùa hè 1972, sau chiến thắng Quảng Trị, bọn bạn Điền, Vang lại xếp bút nghiên lên đường nhập ngũ.