>> Bài 2 - Giải pháp nào tháo gỡ điểm nghẽn?
Cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh huyện Kim Bôi trực giải quyết thủ tục hành chính về đất tại Bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả UBND huyện.
Chuyện của những doanh nghiệp mòn mỏi "chạy thủ tục”
Tháng 4/2019, Công ty CP Việt - Eco Hòa Bình có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư thực hiện dự án khu du lịch sinh thái và trung tâm dưỡng lão tại huyện Kim Bôi. Tháng 4/2021, Công ty đã thông qua Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện phối hợp với UBND xã Sào Báy, xã Mỵ Hòa thống nhất giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất của các hộ, cá nhân với diện tích khoảng 700 thửa đất của 240 hộ gia đình, cá nhân. Nhưng để chuyển nhượng được cho doanh nghiệp thì các gia đình, cá nhân phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) mới chuyển nhượng được cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, phần lớn các gia đình, cá nhân chưa được cấp GCNQSDĐ hoặc đã có nhưng phải thực hiện cấp đổi lại. "Doanh nghiệp đã liên hệ với một số cơ quan liên quan để đề nghị hướng dẫn thủ tục cấp GCNQSDĐ nhưng liên hệ với xã thì hướng dẫn gặp Chi nhánh vănphòng đăng ký đất đai; gặp Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai thì hướng dẫn về xã….Tính đến thời điểm này, doanh nghiệp chưa hoàn thiện thủ tục nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất với bất kỳ cá nhân nào. Doanh nghiệp giờ chưa biết làm gì và làm thế nào để nhận chuyển nhượng được toàn bộ diện tích đất nêu trên để triển khai thực hiện dự án” - ông Nguyễn Khắc Tiệp, đại diện Công ty cho biết.
Công ty Viet - Eco không phải là trường hợp duy nhất lâm vào tình trạng kéo dài thời gian thực hiện thủ tục về đất đai. Thực tế cho thấy, ngoài những khó khăn liên quan đến GCNQSDĐ, rất nhiều dự án phải kéo dài thủ tục liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Theo quy định của Luật Đầu tư, dự án muốn được cấp chủ trương đầu tư phải nằm trong quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất của tỉnh, huyện. Thực tế, khi bắt tay vào thực hiện dự án, nhiều doanh nghiệp phải bắt đầu từ thủ tục xin bổ sung danh mục vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Mặt khác, sau khi bổ sung danh mục vào quy hoạch sử dụng đất, công tác điều chỉnh, cập nhật số liệu về đất lại không được thực hiện đồng tốc, trong khi đó, nhiều dự án không triển khai, chậm tiến độ nhưng không được đưa ra khỏi quy hoạch, dẫn đến doanh nghiệp mới vào đầu tư bị trùng dự án.
Số liệu báo cáo của Sở KH&ĐT cũng nêu rõ: Từ năm 2016 đến nay, có khoảng 298 hồ sơ liên quan đến đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư đủ điều kiện trình UBND tỉnh phải chỉnh sửa, bổ sung từ 2 lần trở lên. Nguyên nhân dự án chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, chưa có kết quả thẩm định nhu cầu sử dụng đất. Đặc biệt, có 946 hồ sơ đã thẩm định nhưng không đủ điều kiện trình UBND tỉnh, trong đó, khoảng 520 hồ sơ chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất; 236 hồ sơ chưa có kết quả thẩm định nhu cầu sử dụng đất; 47 hồ sơ trùng lấn với các dự án khác.
Dự án tự thỏa thuận đưa nhà đầu tư vào thế khó
Mất rất nhiều thời gian và công sức để ra được chủ trương đầu tư, tuy nhiên, đó mới là những bước đi đầu tiên để triển khai dự án. Bởi thực tế, đối với một doanh nghiệp muốn đưa dự án vào hoạt động cần phải tiếp tục triển khai các thủ tục để giải phóng mặt bằng, chuyển mục đích sử dụng đất, thuê đất. Theo Luật Đất đai năm 2013, chỉ những dự án sử dụng cho mục đích an ninh - quốc phòng, công trình phục vụ hoạt động chung của cộng đồng dân cư mới thuộc dự án Nhà nước thu hồi đất, còn lại các dự án thuộc nhóm thương mại, du lịch, dịch vụ nhà đầu tư phải tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng sau khi có văn bản chấp thuận "chủ trương cho phép nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án” của UBND tỉnh, cho phép doanh nghiệp và người dân tự thỏa thuận giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất để giải phóng mặt bằng. Cơ chế này vô tình đẩy nhiều nhà đầu tư vào thế khó. Ông Quách Đình Minh, Phó Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh khóa XVII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 từng chia sẻ: Đã nhiều lần đưa các nhà đầu tư về làm việc với tỉnh, có những dự án lớn nếu được triển khai sẽ góp phần phát triển KT-XH cho vùng nông thôn. Tuy nhiên, với cơ chế tự thỏa thuận, nhiều nhà đầu tư mặc dù rất tâm huyết nhưng vẫn không thể theo đuổi dự án. Nguyên nhân do khó khăn trong công tác thỏa thuận nhận chuyển nhượng giải phóng mặt bằng, nhất là việc thỏa thuận về giá bồi thường về đất và tài sản trên đất để giải phóng mặt bằng với người dân.
Ông Nguyễn Cao Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh bộc bạch: Cơ chế tự thỏa thuận khiến doanh nghiệp gặp khó. Vì thực tế, người dân không phân biệt được những loại đất khác nhau thì có giá trị khác nhau, mà chỉ cần biết nhà này bán được bao nhiêu, nhà mình cũng phải bán được bấy nhiêu hoặc hơn thế. Đặc biệt, cơ chế tự thỏa thuận không có sự quản lý của Nhà nước vô tình tạo điều kiện cho nhiều nhà đầu cơ đất, găm đất, đẩy giá. Thực tế, có những doanh nghiệp không được chấp thuận chủ trương đầu tư dự án ở vị trí đó cũng nhờ một số người đứng ra mua gom đất (cò đất) ở vị trí doanh nghiệp khác được chấp thuận chủ trương thỏa thuận nhận chuyển nhượng. Tình trạng này đã đẩy giá đất lên gấp 10 thậm chí gấp trăm lần so với giá trị thực. Nhiều doanh nghiệp gặp tình trạng khóc dở mếu dở khi đổ rất nhiều tiền để chi trả cho các hộ gia đình, cá nhân đã thống nhất thỏa thuận về giá nhận chuyển nhượng, còn một vài hộ lại không đồng ý thỏa thuận, thế là dự án không thể triển khai thực hiện được. Theo thông tin, 1 ha đất khu vực hồ Hòa Bình có giá từ 4 - 5 tỷ đồng, cao gấp nhiều lần so với giá trị thực và so với mặt bằng chung của tỉnh, nhất là ở các khu vực như huyện Kim Bôi, Lương Sơn...
Khó khăn về thủ tục đất đai cũng là thực trạng chung hiện nay trên địa bàn tỉnh là điểm nghẽn trong thu hút đầu tư. Theo báo cáo của UBND tỉnh đánh giá kết quả thực hiện chỉ số PCI chỉ rõ trong chỉ số tiếp cận đất đai, những chỉ tiêu doanh nghiệp đánh giá chưa cao đối với tỉnh là: Giải phóng mặt bằng chậm (đứng thứ hạng 60/63 tỉnh, thành phố); doanh nghiệp không gặp cản trở về tiếp cận/mở rộng mặt bằng kinh doanh xếp thứ 58/63; khó khăn về thiếu quỹ đất sạch đứng thứ 57/63; doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính đất đai không gặp khó khăn đứng thứ 55/63; không có GCNQSDĐ do lo ngại thủ tục hành chính rườm rà, cán bộ nhũng nhiễu đứng thứ 40/63.
(Còn nữa)
Đinh Hòa
Phát triển bởi ICT GROUP.
