(HBĐT) - Ngày người bạn học phổ thông vào Nam lập nghiệp cũng vào cuối hạ đầu thu… Nhóm bạn chen nhau vào sân Hàng Cỏ tiễn bạn. Đông đúc, ồn ào, xen chút xô bồ… nhưng vẫn thấy thoảng đâu trong gió, chút chớm hanh hao của mùa thu Hà Nội. Bởi lá vàng bay bay, bởi lòng người thơ thới xen lẫn chút bùi ngùi ngày bạn chia xa Hà Thành…

Nay, sau bao năm, món quà bạn để lại như nhắc nhở mỗi sáng, mỗi chiều về những ngày thu thanh khiết ở Hồ Gươm, Hồ Tây, Hồ Hale… cùng sắc vàng của nắng trên những con phố Tràng Thi, Khâm Thiên, đường Láng. Câu hát một thời lại vang lên trong căn phòng "Tháng tám mùa thu lá khởi vàng chưa nhỉ?/ Từ độ người đi thương nhớ âm thầm/ Có phải em là mùa thu Hà Nội/ Tuổi phong sương ta cũng gắng đi tìm/ Có phải em mùa thu xưa?... Đĩa CD cũ, máy hát cũ và cả nỗi niềm tìm về mùa thu cũ của Hà Nội như thôi thúc trở lại nơi này. Dù thu này, nhóm bạn ngày xưa đó, không kịp hội tụ đúng mùa thu liễu hao gầy soi bóng nước ngàn năm…

Vì vậy, mùa thu nào cũng vậy, như mặc định. Bạn vẫn nhắn tin nhắc nhớ về mùa thu Hà Nội; tải những bức hình con đường Phan Đình Phùng rợp lá... Nơi đất phương Nam "có 2 mùa vẫn đi về”, nhưng vẫn không quên khung trời xưa cũ...

Dù không sinh ra ở Hà Nội, nhưng ai cũng có một chút Hà Nội của riêng mình. Có thể là ký ức, có thể là hiện tại và có thể là những ước vọng cho miền đất Thăng Long ngàn năm văn hiến ngày một phồn thịnh…Dù đang ở trong lòng Hà Nội hay cách xa ngàn trùng, vẫn tươi nguyên, lấp lánh trong dòng thời gian một Thủ đô của riêng mình. Mùa thu ấy… tuổi hoa niên về Hà Nội nhập học. Con đường như trải đầy sắc hoa học trò. Màu áo trắng các bạn học từ các miền quê về tựu trường trong chiều ký túc xá lần đầu lạ lẫm. Ấn tượng đầu tiên thường lưu giữ mãi trong lòng. Một chiều gió cả, lá đổ xào xạc khắp sân vườn thư viện. Rồi khi đêm về, mùi hoa ngâu dâng man mác trong không gian sâu lắng, nồng nàn. Đêm xa nhà… Khu KTX như được ướp hương hoa mùa thu, dịu nhẹ, thanh khiết. Tiếng nói cặp đôi nào nhẹ bay theo gió, như sợ gió mùa thu mang đi điều thầm kín. Rồi ngày khai giảng, câu hát chào mừng của bạn sinh viên khoa tiếng nước ngoài, cùng tà áo trắng khiến hội trường lặng phắc: "Em nghe chăng, trong lắng sâu nơi hồng trái tim mình/ Hà Nội mùa thu, ôi xao xuyến trong lòng ta…”. Mùa thu đầu tiên với Hà Nội… là những chiều cùng bạn bè ngồi nhìn lá rơi rơi khu tượng đài Lý Thái Tổ bên Hồ Gươm; nhìn Tháp Rùa nhuốm màu thời gian… để cùng nghĩ, cùng nói về một Hà Nội của riêng mình. Người đến từ vùng rừng cọ, đồi chè Phú Thọ, người từ quê hương "cây đào Tô Hiệu” Sơn La, người từ vùng biển Nam Định hay non cao xứ Lạng, Cao Bằng... Mọi miền quê về đây để cùng một tình yêu lớn: Mùa thu Hà Nội… Con đường về trong chiều ký túc xá muộn, bỗng cả nhóm chợt tỉnh vì bắt gặp gánh hàng hoa trên đường Quang Trung, Nguyễn Du cùng mùi hoa sữa ngào ngạt… Cậu bạn cùng phòng đêm đó, ngồi cuối hành lang dạo những nốt nhạc thánh thót và day dứt của bài Hoa Sữa, như trải lòng cùng ai đó, khiến không gian như chùng lại…

Những mùa thu Hà Thành… biết bao trải nghiệm, biết bao điều đáng nhớ, thân thương. Dù thời sinh viên gian khó, vất vả, thiếu thốn, nhưng vẫn "thừa” sự lãng mạn, yêu thương, trong lành. Vẫn nhớ những ngày chớm thu, cả lớp đạp xe ra mạn Yên Hòa, đường Bưởi, ra mạn ngoại thành, ra cầu Thăng Long ngắm sông Hồng mùa nước cạn để tận hưởng những làn gió thu hào phóng nhất. Và cũng thật thích thú vô cùng nếu vào mùa Thu…đến những địa danh lịch sử văn hóa được đi vào sử sách: Quảng trường Ba Đình, Nhà hát lớn Hà Nội, đường Tràng Tiền, đường Tràng Thi, cột cờ Hà Nội, Phủ Khâm sai Bắc Kỳ(Bắc Bộ phủ)… Sau này, xa Hà Nội, rồi có dịp bất chợt trở về trong chốc lát, gạt qua lớp sương của quá vãng, luôn hiện lên lung linh những mùa thu yêu dấu, mùa thu tuổi hoa niên cùng bạn bè cùng trang lứa. Cũng thấy rằng: Năm tháng có thể làm cho mỗi người thêm già đi về mặt hình hài, nhưng niềm vui, hạnh phúc lại không hề phôi phai. Như chiều nay, có dịp bước trên những phiến đá vỉa hè ở bờ Hồ, lại thấy được mùa thu dịu ngọt trong lành trở về…

Tản văn của Bùi Huy